Kredyty frankowe stały się przedmiotem licznych sporów sądowych w Polsce, ponieważ wielu kredytobiorców zmaga się z rosnącymi ratami wynikającymi z osłabienia złotego wobec franka szwajcarskiego. W obliczu problemów finansowych, kredytobiorcy mają dwie główne możliwości: przewalutowanie kredytu lub unieważnienie umowy kredytowej. Oba rozwiązania mają swoje zalety i wady, a ich wybór zależy od indywidualnych potrzeb kredytobiorcy.
Czym jest przewalutowanie kredytu?
Przewalutowanie kredytu polega na zmianie waluty, w której kredyt jest spłacany, z franka szwajcarskiego na złotówki. Jest to proces, który można przeprowadzić na drodze porozumienia z bankiem lub w wyniku orzeczenia sądu. Przewalutowanie oznacza, że pozostałe saldo zadłużenia zostaje przeliczone na złotówki po ustalonym kursie.
Korzyści przewalutowania:
- Stabilność rat – Przewalutowanie eliminuje ryzyko związane z wahaniem kursu walut, co stabilizuje wysokość miesięcznych rat kredytu.
- Złagodzenie przyszłych kosztów – Przeliczenie kredytu na złotówki oznacza, że kredytobiorca unika dalszego wpływu kursu franka na zadłużenie.
- Utrzymanie relacji z bankiem – Przewalutowanie umożliwia kontynuację współpracy z bankiem, bez potrzeby unieważniania umowy i potencjalnych kosztów sądowych.
Wady przewalutowania:
- Kurs przeliczeniowy – Przewalutowanie odbywa się po kursie, który często jest wyższy niż pierwotny kurs z dnia zawarcia umowy, co może zwiększyć kwotę zadłużenia.
- Zachowanie zobowiązania – Chociaż rata może być bardziej stabilna, kredytobiorca wciąż jest zobowiązany do spłaty pozostałego zadłużenia.
Przykładowo, jeśli kredytobiorca zaciągnął kredyt o wartości 300 000 PLN (przeliczone na CHF) przy kursie 2,50 PLN za 1 CHF, a kurs w momencie przewalutowania wynosi 4,50 PLN za 1 CHF, to całkowite zadłużenie może wzrosnąć znacząco w przeliczeniu na złotówki. (obliczyła Kancelaria frankowa Chorzów)
Czym jest unieważnienie umowy kredytowej?
Unieważnienie umowy kredytowej jest bardziej radykalnym rozwiązaniem, które polega na stwierdzeniu przez sąd, że umowa kredytowa jest nieważna od samego początku. W wyniku unieważnienia strony muszą zwrócić sobie wzajemnie to, co otrzymały – kredytobiorca zwraca kapitał, a bank musi oddać wszystkie wpłacone raty oraz odsetki.
Korzyści unieważnienia:
- Całkowite anulowanie zobowiązania – Kredytobiorca przestaje być zobowiązany do dalszych spłat, a umowa traktowana jest, jakby nigdy nie została zawarta.
- Zwrot nadpłaconych kwot – Bank musi zwrócić kredytobiorcy sumę wpłaconych rat oraz odsetek, co może oznaczać odzyskanie znacznych kwot.
- Brak wpływu kursu walutowego – Unieważnienie eliminuje ryzyko walutowe, co jest szczególnie ważne w przypadku kredytów frankowych.
Wady unieważnienia:
- Długotrwały proces sądowy – Unieważnienie umowy jest procesem sądowym, który może trwać kilka lat, co wiąże się z dodatkowymi kosztami i stresem.
- Możliwość odwołań – Nawet po pozytywnym wyroku bank może się odwołać, co przedłuża postępowanie.
Różnice prawne między przewalutowaniem a unieważnieniem
Podstawowe różnice między przewalutowaniem a unieważnieniem wynikają z ich podstaw prawnych. Przewalutowanie często odbywa się na drodze negocjacji z bankiem lub orzeczeń sądowych, które wymagają zmian w warunkach umowy. Z kolei unieważnienie umowy opiera się na klauzulach abuzywnych zawartych w umowie kredytowej, które są sprzeczne z polskim prawem, np. na podstawie art. 385^1 Kodeksu cywilnego.
Art. 58 § 1 Kodeksu cywilnego: Czynność prawna sprzeczna z ustawą albo mająca na celu obejście ustawy jest nieważna, chyba że właściwy przepis przewiduje inny skutek, w szczególności ten, że na miejsce nieważnych postanowień czynności prawnej wchodzą odpowiednie przepisy ustawy.
Unieważnienie umowy kredytowej może zatem przynieść więcej korzyści finansowych, ale wiąże się z dłuższym i bardziej skomplikowanym procesem sądowym.
Podsumowanie
Zarówno przewalutowanie, jak i unieważnienie kredytu frankowego są skutecznymi sposobami na rozwiązanie problemów z kredytami frankowymi, jednak różnią się stopniem zaawansowania i skutkami prawnymi. Przewalutowanie stabilizuje raty kredytu, ale nie eliminuje całkowicie zadłużenia, natomiast unieważnienie prowadzi do całkowitego anulowania umowy. Wybór między tymi rozwiązaniami zależy od indywidualnej sytuacji kredytobiorcy, jego zdolności finansowej oraz gotowości do prowadzenia sprawy sądowej.
Bartłomiej Górczyński – Adwokat Chorzów, ul. Wolności 45, 41-500 Chorzów, tel. 660 566 893